Hotel na Ještědzie kończy 50 lat
Latem tego roku jedna z najbardziej rozpoznawalnych budowli w Sudetach, hotel górski z przekaźnikiem telewizyjnym na szczycie Ještědu (1012 m n.p.m.) obchodzi swoje pięćdziesiąte urodziny. Jubileusz poprzedziła inna okrągła, choć smutna rocznica, bowiem 31 stycznia minęło 60 lat od pożaru, który zniszczył stojący na szczycie góry świeżo wyremontowany hotel z 1906 roku. Ogień zaprószono przez nieuwagę w trakcie rozmrażania zamarzniętej instalacji wodnej w budynku. Natychmiast po pożarze zapadła decyzja o odbudowie hotelu i wkrótce ogłoszono konkurs na projekt dwóch obiektów: hotelu z restauracją oraz nowego przekaźnika telewizyjnego. Zwycięzcą konkursu został projekt opracowany przez biuro architektoniczne SIAL (Stowarzyszenie Inżynierów i Architektów w Libercu), który zachwycił jury koncepcją umieszczenia obu obiektów w jednym budynku w kształcie zwężającej się ku górze hiperboloidy, stanowiącej optyczne zakończenie kształtu góry. Autorem koncepcji architektonicznej był Karel Hubáček, obliczenia statyczne wykonali inżynierowie Zdeněk Patrman i Zdeněk Zachař, a wnętrza zaprojekował architekt Otakar Binar. Cała budowla ma 94 m wysokości. Jej podstawę tworzą dwa koncentryczne betonowe walce: wewnętrzny o wysokości 41 m i średnicy 4,4 m i zewnętrzny, mierzący 22,5 m wysokości i 12,5 m średnicy. Na nich, za pomocą cięgien, zawieszone są stalowe konstrukcje poszczególnych kondygnacji. Wieżowa część budowli okryta jest płytami wykonanymi z włókna szklanego.
Kamień węgielny pod nowy hotel położono w lipcu 1966 roku, ale budowa ciągnęła się aż 7 lat, napotykając na nieprzewidziane trudności natury klimatycznej (te udało się pokonać z pomocą nowatorskich rozwiązań technologicznych, które następnie opatentowano) oraz politycznej (inwazja wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację). Budowę ukończono latem 1973 roku i we wrześniu hotel został otwarty. Jeszcze w trakcie budowy, w 1969 roku, Karel Hubáček otrzymał za projekt prestiżową nagrodę Augusta Perreta przyznawaną przez Międzynarodową Unię Architektów.
Obiekt wkrótce stał się popularnym celem wycieczek i służył turystom i gościom hotelowym do lat 90. XX w. Pod koniec tego okresu, w czasie przemian ustrojowych po 1989 roku, został sprywatyzowany. Nowy właściciel postanowił unowocześnić wystrój wnętrz, a zaprojektowane przez Otakara Binara pierwotne wyposażenie hotelu zostało rozsprzedane. Niestety firma wkrótce wpadła w tarapaty finansowe, ogłosiła upadłość i hotel został zamknięty. Ponownie uruchomiła go założona w 1996 roku spółka Ještěd. W roku 2000 obiekt został kupiony przez spółkę České radiokomunikace a.s., która przekazała jego prowadzenie dotychczasowemu właścicielowi.
W roku 1998 hotel z przekaźnikiem został wpisany do rejestru zabytków. W ogólnoczeskiej publicznej ankiecie ogłoszonej w 2000 roku został okrzyknięty budowlą stulecia, a sześć lat później przyznano mu status Narodowego Zabytku Kultury Republiki Czeskiej (obecnie w całym kraju jest ich 362). Od 2007 roku podejmowane są starania o wpisanie budowli na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Z myślą o przywróceniu hotelowi jego pierwotnego wyglądu, w roku 2012 założono stowarzyszenie obywatelskie Ještěd 73, które za pieniądze z publicznych zbiórek zamówiło repliki wyposażenia autorstwa Otakara Binara. Prace nabrały tempa w roku 2015, gdy do stowarzyszenia wstąpiły województwo libereckie (Liberecký kraj) oraz właściciel i zarządca obiektu, co pozwoliło na stopniową renowację kolejnych pomieszczeń.
Z okazji jubileuszu budowli, 30 czerwca 2023 roku w Muzeum Północnoczeskim w Libercu otwarto wystawę „Ještěd 50” poświęconą historii powstawania obiektu, począwszy od konkursu architektonicznego z 1963 roku. Wystawa przedstawia zarówno przychylne, jak i krytyczne opinie na temat zwycięskiego projektu, które dobrze oddają ówczesne poglądy na temat architektury, oraz perypetie wokół budowy hotelu. Wizualny trzon wystawy stanowi dziesięć modeli budowli oraz cenne, nie prezentowane dotąd fotografie z czasów jej budowy. Wystawa czynna będzie do 15 października.
Katarzyna Potocka-Brygier - NaszeSudety
Sudecka Księgarnia Wysyłkowa poleca:
 |
 |
 |