Jańska Góra
źródło: fotopolska.eu
źródło: fotopolska.eu
| kota: | 253 m |
| fundator: | F. Schröter-Wättrisch |
| konstrukcja: | kamienna |
| wysokość: | |
| otwarta: | 18 października 1869 r. |
| zniszczona: | istnieje |
Pierwszą wieżę Bismarcka wzniósł na ziemi zamieszkałej niegdyś przez Niemców właściciel majątku ziemskiego w Wättrisch (dzisiaj wieś Sokolniki), major w stanie spoczynku Friedrich Schröter (1820-1888). Wieża ta wybudowana została na Jańskiej Górze (253 m) koło Janówka (gmina Jordanów Śląski) na Dolnym Śląsku.
Ta neogotycka budowla o średnicy około 4 m otoczona była pierwotnie przez okrągły drewniany pawilon o promieniu 5,20 m (patrz widokówka z ok. 1900 r.). Do budowy wieży posłużył miejscowy serpentynit, oraz piaskowiec, granit i cegły. Całkowita wysokość wieży wynosi 22,5 lub 25m. Koszt wieży wyniósł 18.000 marek. Wieża podzielona została na sześć kondygnacji. Dolna część (piwnica i parter) posiada osobne wejście. Parter wieży służył za izbę pamięci Bismarcka.
Na zewnątrz wieży znajdują się schody, które prowadzą do górnego wejścia. Stąd kamiennymi schodami można wejść na wyższe kondygnacje. Na ostatniej kondygnacji (wartowni), znajdowały się kiedyś metalowe schody, prowadzące na platformę widokową otoczoną krużgankiem .
Nad górnym wejściem do wieży znajdowała się tablica z pozłacaną inskrypcją
EHREN BISMARCK
KU CZCI BISMARCKA)
a pod nią rok zakończenia budowy "1869". Dwie marmurowe tablice znajdowały się w wartowni. Przymocowane były do ściany, na których widniały inskrypcje:
ZUR ERINNERUNG AN DIE RUHMES- UND SEGENREICHEN JAHRE 1864 UND 1866
NA PAMIĄTKĘ CHWALEBNYM I BŁOGOSŁAWIONYM LATOM 1864 I 1866)
oraz
DEM ANDENKEN AN DEUTSCHLANDS RUHMREICHES SIEGES-UND EINIGUNGSJAHR 1870 WEIHT DIESEN STEIN DER BAUHERR
(NA PAMIĄTKĘ CHWALEBNEGO ROKU ZWYCIĘSTWA I ZJEDNOCZENIA NIEMIEC 1870. KAMIEŃ TEN POŚWIĘCA INWESTOR)
Uroczystego otwarcia wieży dokonano 18.10.1869 r. Od roku 1870 w każdą sobotę i niedzielę wieża wraz z otaczającym ją parkiem dostępna była dla zwiedzających. Klucze do wieży można było wypożyczyć od służącego właściciela majątku. W wieży prowadzona była działalność gastronomiczna i rozrywkowa.
Sieglinde Seele i Günter Kloss, autorzy książki "Wieże i kolumny Bismarcka", wyd. Michael Imhof, Petersberg 1997, zastali tę wieżę w stanie wymagającym renowacji. Brakowało pawilonu oraz jakiejkolwiek informacji wskazującej, ze jest to wieża Bismarcka. Kamiennymi schodami (42 stopnie) można było dostać się na galerię z krużgankiem. Następne 22 stopnie prowadziły na piętro z oknami o kształcie ostrołuku. Brakowało ostatniej części schodów (metalowych), prowadzących do platformy widokowej.
W czasie drugiej wojny światowej w wieżę trafiły dwa pociski, które uszkodziły ją w znacznym stopniu. Od roku 2003 wieża jest prawnie chroniona ze względu na swe walory historyczne (pierwsza wieża w swej kategorii), estetyczne, architektoniczne, oraz atrakcyjne położenie na malowniczym punkcie wysokościowym. Na szczyt wzniesienia (Jańska Góra, 253 m) najdogodniej dość polną drogą od strony wsi Piotrówek.