Předni Žalý
kota: | 1019 m |
fundator: | |
konstrukcja: | drewniana |
wysokość: | |
otwarta: | 1836 r. |
zniszczona: | ok. 1888 r. |
kota: | 1019 m |
fundator: | ÖRGV |
konstrukcja: | żelazna |
wysokość: | 15 m |
otwarta: | 1889 r. |
zniszczona: | 1891 r. |
kota: | 1019 m |
fundator: | Johann von Harrach |
konstrukcja: | kamienna |
wysokość: | 18 m |
otwarta: | 7 września 1892 r. |
zniszczona: | istnieje |
Přední Žalý jest jedną z najbardziej znanych gór w Karkonoszach. Stanowi on zakończenie długiego grzbietu biegnącego w kierunku południowym od Medvědína. Jego wyniosła sylwetka (1019 m npm, dokładnie 1018,7 m) widoczna jest z wielu miejsc i stanowi charakterystyczną dominantę w południowej części Karkonoszy, będąc tym samym doskonałym punktem orientacyjnym. Takim punktem była już przed wiekami, warto bowiem dodać, że Přední Žalý pojawił się już ok. 1585 roku na karkonoskiej mapie Szymona Hüttela, trutnovskiego malarza i kronikarza.
Przez wiele ostatnich dziesięcioleci jedyną budowlą na szczycie była neogotycka wieża widokowa, postawiona w 1892 roku przez hrabiego Jana Nepomuka Františka Harracha, właściciela dóbr jilemnickich, której nadano imię cesarza Franciszka Józefa. Nie była to pierwsza wieża widokowa na szczycie, bowiem już w 1836 roku stanęła drewniana konstrukcja (a przed nią kamienna piramida ułatwiająca obserwację okolicy), która po kilkudziesięciu latach uległa naturalnemu rozkładowi i musiała zostać rozebrana. Na jej miejscu postawiono w 1889 roku 15-metrową konstrukcję stalową, ale była na tyle niestabilna, że większe wiatry powodowały jej spore odchylenia od pionu, co było bardzo niebezpieczne dla turystów. Dodatkowo wejść na nią można było po niewygodnych, stromych stopniach, co również bywało niebezpieczne. Już w 1891 roku zakazano na nią wstępu i jeszcze tego samego roku została rozebrana. W międzyczasie postawiona została drewniana chata z werandą służąca turystom - jej otwarcie miało miejsce 27 lipca 1890 roku. Wzrastający ruch turystyczny skłonił wspomnianego hrabiego Harracha do budowy 18-metrowej, kamiennej wieży stojącej do dnia dzisiejszego. Z wieży rozpościerają się jedne z najlepszych panoram w Karkonoszach. Doskonale widoczne są zachodnie i środkowe Karkonosze, ale także Góry Izerskie, Ještědski hřbet i Czeski Raj. Wprawne oko przy dobrej pogodzi dojrzy Góry Stołowe, Orlickie i Masyw Śnieżnika, a nawet Jesioniki i Białą Górę na przedmieściach Pragi, nie mówiąc już o charakterystycznych sylwetkach Ralska i Bezdězu.