Tradycyjne czeskie ciasteczka świąteczne

 

     Święta Bożego Narodzenia w Czechach to czas pełen tradycji i zwyczajów. Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów tego okresu jest pieczenie tradycyjnych ciasteczek. Przepisy na nie są często przekazywane z pokolenia na pokolenie. Choć wiele osób eksperymentuje z nowoczesnymi recepturami, to niezmiennie od lat największą popularnością cieszą się rogaliki waniliowe, niedźwiedzie łapki, orzechowe rogaliki, orzeszki nadziewane kremem, koszyczki, gniazda os oraz imbirki.

Słodkie przygotowania

     Ciasteczka zaczyna się piec już pod koniec listopada, a gotowe wypieki przechowuje się w szczelnie zamkniętych pudełkach, by zachować ich świeżość oraz... ochronić przed domowymi łasuchami. Według tradycji, na wigilijnym stole powinno znaleźć się co najmniej tyle rodzajów ciasteczek, ilu członków rodziny zasiada do kolacji. W niektórych domach piecze się nawet ponad dwadzieścia różnych gatunków!

     Pierwsze ciasteczka w formie, którą znamy dziś, zaczęto piec na początku XIX wieku, głównie w najbogatszych domach. Do najpopularniejszych należały ciasteczka o nazwie przyjaciel domu, przygotowywane z mąki krupczatki, cukru, anyżu, jajek, kandyzowanych owoców i orzechów. Były one jednak wyzwaniem dla zębów – po upieczeniu twardniały i wymagały krojenia na cienkie plasterki. Ich nazwa, według anegdot, wynikała z tego, że często pozostawały w domach jeszcze długo po świętach.

Tradycyjne desery i słodycze

     Obok ciasteczek, w wielu czeskich domach przygotowywano także tzw. wigilijną muzykę. Była to kompozycja z suszonych owoców – gruszek, jabłek i śliwek – gotowanych z przyprawami, takimi jak goździki i cynamon, oraz słodzonych miodem. Całość zagęszczano startym piernikiem. W bogatszych domach dodawano również sok z cytryny i rum. Popularnym przysmakiem były także domowe karmelki. Przygotowywano je, karmelizując cukier z dodatkiem kawy, mleka, masła i wanilii. Po stężeniu krojono masę na małe kawałki i pakowano w kolorowe papierki, które często zdobiły choinkę.

Tajemnicze gniazda os i orientalne marokanki

     Na czeskich stołach nie może zabraknąć gniazd os – ciasteczek o historii owianej tajemnicą. Ich nazwa nawiązuje do słomianych uli, w których hodowano pszczoły od XV wieku. Dawniej wypiekano je podczas przesilenia zimowego, a nie na Boże Narodzenie. Innym popularnym przysmakiem są marokanki, ciasteczka z kandyzowanymi owocami, orzechami i czekoladową polewą. Jak sugeruje nazwa, pochodzą z północnej Afryki. Oryginalna receptura obejmowała miód, daktyle, orzechy, kakao i wanilię, ale z czasem dostosowano ją do lokalnych składników. Na przykład na Wołoszczyźnie Morawskiej dodaje się suszone śliwki, a na Morawach Południowych – morele.

Słodki przepis na rogaliki waniliowe

     Na koniec polecamy sprawdzony przepis na kruche rogaliki waniliowe:

Składniki:
40 g cukru pudru
300 g mąki
200 g masła
100 g mielonych orzechów włoskich
2 żółtka
otarta skórka z cytryny
2 opakowania cukru waniliowego
cukier puder do posypania

Przygotowanie:

1. Przesiej mąkę, dodaj cukier, mielone orzechy, masło, żółtka i skórkę z cytryny. Szybko zagnieć ciasto, owiń w folię i włóż do lodówki na całą noc.

2. Podziel ciasto na części, z każdej uformuj wałeczki o średnicy około 1 cm, a następnie pokrój je na kawałki. Uformuj rogaliki.

3. Piecz na blasze wyłożonej papierem do pieczenia w 150°C przez około 10 minut, aż się zarumienią.

4. Po wyjęciu, jeszcze gorące rogaliki obtocz w cukrze pudrze wymieszanym z cukrem waniliowym i odrobiną prawdziwej wanilii.

5. Rogaliki najlepiej smakują po kilku dniach, więc przygotuj je z wyprzedzeniem.

Życzymy smacznych świątecznych wypieków i wspaniałego Bożego Narodzenia!

Anna Gruszczyńska - CzechTourism