Całkowite zaćmienie Księżyca i nie tylko

     W najbliższym czasie będzie okazja do zaobserwowania na niebie – jeśli będzie bezchmurne - kilku ciekawych rzeczy, a mianowicie:

     - całkowite zaćmienie księżyca dnia 28 września (poniedziałek) wcześnie rano. Księżyc w swojej wędrówce dookoła Ziemi przejdzie wtedy przez cień Ziemi. Początek zaćmienia częściowego będzie o godzinie 3:07. Księżyc będzie wtedy w pełni wysoko w południowo-zachodniej części nieba i górna część jego tarczy zacznie ciemnieć - wchodzić w cień Ziemi. W godzinach od 4:11 do 5:23 będzie zaćmienie całkowite - cały Księżyc znajdzie się w cieniu Ziemi przyjmując ciemnomiedzianą barwę. Potem od lewej strony tarczy zacznie wychodzić z cienia Ziemi i o godzinie 6:27 zaćmienie zakończy się.Tej nocy Księżyc wschodzi wieczorem 27.09.2015 o godz. 18:23, zaś zachodzi rano 28.09.2015 o godz. 6:57.Obserwując fazę częściową zaćmienia (w godzinach 3:07-4:11 oraz 5:23-6:27) można zauważyć, że cień Ziemi padający na Księżyc jest wyraźnie zaokrąglony. Już w starożytności ludzie znali ten fakt - był to wtedy jedyny obserwacyjny dowód, że Ziemia jest kulą.

     Całkowite zaćmienia Księżyca są widoczne z danego miejsca na Ziemi (np. z Wrocławia) znacznie częściej, niż całkowite zaćmienia Słońca, ponieważ widzą je ludzie z ponad połowy powierzchni Ziemi - wszędzie tam, gdzie podczas zaćmienia Księżyc jest nad horyzontem. Natomiast całkowite zaćmienie Słońca jest widoczne tylko w pasie na powierzchni Ziemi o szerokości od kilkudziesięciu do ok. 250 km, więc na bardzo małym fragmencie tej powierzchni. I tak we Wrocławiu najbliższe kolejne całkowite zaćmienie Księżyca zobaczymy 27 lipca 2018, zaś najbliższe całkowite zaćmienie Słońca... dopiero 7 października 2135 r.,

     - Niezwykła konfiguracja trzech planet - Wenus, Marsa i Jowisza - jest widoczna aż do końca listopada we wschodniej części nieba (nad wschodnim horyzontem) około 1-1,5 godziny przed wschodem Słońca, zaś w okresie 7-22.10.2015 dojdzie jeszcze Merkury. I tak:

     = obecnie jaśnieje i przez cały ten okres będzie jaśnieć niezwykłym blaskiem wysoko nad wschodnim horyzontem Wenus jako Gwiazda Poranna (Jutrzenka),

     = na lewo od niej w odległości około 11° i nieco niżej jest widoczny znacznie słabiej świecący czerwony Mars. Znacznie niżej nad horyzontem i bardziej w lewo widać jasnego Jowisza (świeci jednak słabiej od Wenus). Mars jest obecnie w połowie drogi między Jowiszem a Wenus i świeci jeszcze słabiej od Jowisza - taka czerwona "gwiazdka". W kolejnych dniach Jowisz będzie przesuwać się w kierunku Marsa; minie go dnia 18 października w odległości zaledwie 0,3°. Jednocześnie Wenus najpierw będzie oddalać się od Marsa i Jowisza w prawo i coraz wyżej, po czym około 5 października zawróci i zacznie przybliżać się do tych planet. Jowisza minie 26 października w odległości 1°, zaś Marsa 3 listopada w odległości 0,7°. Zaś w okresie 7-22 października znacznie niżej od powyższych planet i nieco na lewo, bardzo nisko nad wschodnim horyzontem, będzie widoczny dość jasny Merkury. Będzie to rzadko zdarzająca się sytuacja, kiedy jednocześnie, około godz. 5:30-6:00 w tej samej części nieba będzie można zobaczyć aż cztery planety!

    Jakby tego było mało, przez cały czas na prawo od ww. planet, nisko w południowo-zachodniej części nieba, jaśnieje i intensywnie mruga najjaśniejsza gwiazda całego nieba - Syriusz, a nad nim, wyżej i nieco w prawo - najjaśniejszy gwiazdozbiór całego nieba - Orion. Zaś na lewo od Syriusza i wyżej widać jasnego Procjona w gwiazdozbiorze Małego Psa.

     Przypominam: aby zobaczyć ww. planety, trzeba popatrzyć na wschodnie niebo obecnie około 5:00-5:30 rano, potem w październiku - później, około 5:30-6:00 rano. Kto rano wstaje...

     Załączniki: wygląd wschodniej części porannego nieba we Wrocławiu w wybrane dwa dni: 1.10.2015 oraz 18.10.2015. Obecnie rano niebo wygląda niemal identycznie, jak 1.10.2015.

Życzę udanych obserwacji
Astronom