Europejskie Dni Dziedzictwa na Dolnym Śląsku

     Piknik historyczno-rzemieślniczy na Zamku w Bolkowie, podróż tropem legend górniczych w Wałbrzychu, najstarsze zegary z kolebki przemysłu zegarmistrzowskiego w Świebodzicach, zwiedzanie sakralnych pereł baroku w Legnickim Polu i Bolesławcu, wizyta w niedostępnych wnętrzach zabytkowych wrocławskich kamienic, warsztaty cukiernicze w Świdnicy i piekarnicze w Młynie Siedlimowice, włókiennictwo, tkactwo, szklarstwo oraz inne dolnośląskie rzemiosła – to tylko niektóre z atrakcji 31. Europejskich Dni Dziedzictwa na Dolnym Śląsku odbywających się pod hasłem „Żywe dziedzictwo – tradycje od pokoleń”. Zaplanowano blisko 100 wydarzeń w ponad 40 miejscowościach regionu.

     Temat przewodni tegorocznej edycji EDD związany jest z jubileuszem 20-lecia uchwalenia konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a także 10-leciem Krajowej Listy Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. „Dziedzictwo kulturowe to nie tylko zabytki i zbiory obiektów” – tłumaczy Agnieszka Szepetiuk-Barańska, koordynatorka EDD na Dolnym Śląsku. „To również tradycje oraz żywe formy wyrazu odziedziczone po naszych przodkach i przekazywane kolejnym pokoleniom, takie jak tradycje ustne, tradycyjne umiejętności rzemieślnicze, wiedza i praktyki dotyczące przyrody czy sztuki widowiskowe”.

     Europejskie Dni Dziedzictwa to cykliczny projekt kulturalny, społeczny i edukacyjny o wyjątkowej skali i międzynarodowym zasięgu. W dwa weekendy września również mieszkańcy Dolnego Śląska mogą bezpłatnie brać udział w różnorodnych wydarzeniach, poznawać historię i kulturę narodową, regionalną oraz lokalną, a także zwiedzać najciekawsze zabytki w swojej okolicy. Zaplanowano liczne warsztaty, wystawy, oprowadzania, spacery miejskie, gry terenowe, jarmarki, festyny, pikniki, koncerty, spotkania autorskie m.in. w Bielawie, Bolesławcu, Bolkowie, Dusznikach-Zdroju, Głogowie, Gryfowie Śląskim, Jeleniej Górze, Karpaczu, Kątach Wrocławskich, Kłodzku, Legnickim Polu, Miłkowie, Oleśnicy, Oławie, Orzeszkowie, Polanicy-Zdroju, Siedlimowicach, Siedlęcinie, Strudze, Sycowie, Szklarskiej Porębie, Świdnicy, Złotoryi i Złotym Stoku.

     Tradycje niematerialne przekazywane w formie ustnej z pokolenia na pokolenie są jednym z najistotniejszych elementów dziedzictwa kulturowego każdej społeczności. Nawiązując do nich, Archiwum Państwowe we Wrocławiu opowie historie dzielnicy Nadodrze, zaczerpnięte z legend i materiałów archiwalnych. W hotelu The Bridge będzie można wysłuchać historii o znanych wrocławskich postaciach, których wizerunki zdobią ściany pokoi i foyer. W zabytkowym studiu radiowym Muzeum Radia Wrocław zabrzmią reportaże nagradzane przed laty w ogólnopolskich konkursach. Uczestnicy spaceru i gry terenowej szlakiem Sobieskich poznają Oławę z nieoczywistej strony. W Muzeum Ziemi Kłodzkiej lokalne opowieści i bajki ludowe staną się kanwą dla przedstawienia przygotowanego przez tamtejszy Uniwersytet Trzeciego Wieku. Z kolei jak stworzyć profesjonalny podkast i dzięki temu zachować lokalne dziedzictwo, będzie można dowiedzieć się we wrocławskim Ośrodku „Pamięć i Przyszłość”.

     Na uczestników Europejskich Dni Dziedzictwa czekają intrygujące wydarzenia. W Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Głogowie będzie można oglądać trzynastowieczny posąg księżnej Salomei Głogowskiej, który po ponad 70 latach nieobecności wrócił do miasta jako depozyt Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Także w Muzeum w Głogowie odbędą się warsztaty czerpania papieru i kaligrafii, podobnie jak w jedynym w Polsce młynie papierniczym w Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju, który czerpie papier już od osiemnastu pokoleń.

     „Podczas obchodów EDD będzie można zatańczyć jedlinioka i polkę wróbel z Zespołem Pieśni i Tańca Ziemi Legnickiej oraz z Zespołem Ludowym Siekiereczki ze Starego Gierałtowa” – zachęca Agnieszka Szepetiuk-Barańska. „Inne tradycje dolnośląskiej wsi odkryjemy w Jodłowym Młynie, w Młynie Siedlimowice, podczas dożynek gminnych w Przyborowie czy na wystawie dożynkowej w Polkowicach. Obraz polskiej wsi i jej mieszkańców uwieczniony na fotografiach Zofii Rydet poznają uczestnicy wykładu w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej we Wrocławiu”.

     Aktywnie zapowiadają się spacery po zabytkowych zespołach zamkowych i pałacowo- parkowych w Bobolicach, Dalkowie, Łomnicy, Oławie, Strudze, Wałbrzychu, Wleniu czy podwrocławskiej Leśnicy. Zwiedzanie Domu Oppenheimów, Pałacu Leipzigera i willi Georga Haasego, niegdyś prywatnych rezydencji, a współcześnie siedzib znanych instytucji, albo odczytywanie symboli i znaków na kamienicach z XIX i XX w. to niektóre z propozycji wędrówek po Wrocławiu. W Złotoryi zaś zaplanowano spacer historyczny, podczas którego będzie można poznać historię bitwy o Złotoryję w ramach kampanii napoleońskiej 1813 r.

     Niematerialne dziedzictwo kulturowe obejmuje także wiedzę i umiejętności rzemieślnicze, dlatego podczas tegorocznych EDD nie mogło zabraknąć wydarzeń dotyczących tradycji dolnośląskiego górnictwa, hutnictwa, tkactwa czy włókiennictwa. Swoje sekrety i zakamarki odkryją przed zwiedzającymi skarbnice dziedzictwa pokoleń – bazyliki w Legnickim Polu, Bolesławcu i Jeleniej Górze, a także kościoły w Gryfowie Śląskim, Jaworze, Krzeszówku, Miłkowie, kaplica na Śnieżce oraz wrocławska Kaplica Hochberga czy Hala Stulecia znajdująca się na prestiżowej Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

     W trakcie EDD odbędą się liczne spotkania autorskie i wydawnicze. Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu zaprasza m.in. na spotkanie z Joanną Kuciel-Frydryszak, autorką książki „Chłopki. Opowieść o naszych babkach”, która w ostatnich miesiącach stała się księgarskim bestsellerem. W Muzeum Pana Tadeusza będzie okazja do poznania herstorii Polek biorących udział w powstaniu styczniowym. O swoich publikacjach, projektach i pasjach opowiedzą również Monika Bisek-Grąz, Aleksandra Skrzypietz i Stanisław Jujeczka, Marcin Wawrzyńczak, Alan Weiss czy Tamara Włodarczyk podczas spotkań autorskich zaplanowanych w regionie.

Koordynator ogólnopolski EDD: Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Koordynator EDD na Dolnym Śląsku: Muzeum Narodowe we Wrocławiu i jego Oddział Muzeum Etnograficzne.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Szczegółowy program: https://edd.nid.pl/

Magdalena Skrabek - Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Sudecka Księgarnia Wysyłkowa poleca: