Szlacheckie i arystokratyczne rezydencje w Sudetach czeskich. Sudety Wschodnie

     Druga część monografii „Szlacheckie i arystokratyczne rezydencje w Sudetach czeskich" poświęcona jest zamkom, dworom i pałacom w Sudetach Wschodnich, na historycznych ziemiach Moraw i Śląska Czeskiego, dziś w granicach Republiki Czeskiej.

     Układem treści i szatą graficzną jest ona kontynuacją części pierwszej, opublikowanej dwa lata temu, a prezentującej obiekty występujące na terenie Sudetów Zachodnich i Sudetów Środkowych w Czechach. Autorem monografii jest Romuald M. Łuczyński, historyk i znakomity krajoznawca, profesor Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu i zarazem dyrektor tamtejszego Instytutu Turystyki i Rekreacji, znany z wielu publikacji historycznych takich jak „Chronologia dziejów Dolnego Śląska", „Losy rezydencji dolnośląskich w latach 1945-1991", „Zamki, dwory i pałace w Sudetach" i wielu innych. Jest także redaktorem poczytnego miesięcznika krajoznawczego „Sudety" poświęconego przyrodzie, kulturze i turystyce tych gór na całym pograniczu Polski, Czech i Niemiec. Daje to gwarancję kompetencji i rzetelności opracowania.

     Opisywane tu rezydencje (opisano ich 48) to zamki, dwory i pałace, które w odróżnieniu od podobnych obiektów na Śląsku, w większości uniknęły zniszczeń wojennych, grabieży i późniejszej dewastacji. Po wysiedleniu Niemców Sudeckich i sprzyjających rządowi Protektoratu Czech i Moraw dawnych właścicieli — obiekty te przejęto państwo czechosłowackie. Część z nich wraz z zachowanym wyposażeniem przekształcono w muzea, część zamieniono na szkoły, ośrodki zdrowia, urzędy i in., a nawet na mieszkania. Część z nich pełni rolę obiektów kultury, od wiosny do późnej jesieni ożywianych koncertami muzycznymi, spektaklami teatralnymi, imprezami folklorystycznymi, kiermaszami, wystawami i in., gromadzącymi rzesze słuchaczy i widzów.

     Lekturę książki warto zacząć od przedstawionych w niej wiadomości ogólnych, zwłaszcza od historyczno-geograficznego opisu Moraw i Śląska Czeskiego, krain Polakom mało znanych. Pozwoli to na lepsze zrozumienie zagmatwanej historii tych ziem w ogólności, a opisywanych zamków, dworów i pałaców i dziejów związanych z nimi szlacheckich i arystokratycznych rodów w szczególności.

     Autor koncentruje się głównie, choć nie wyłącznie, na historii opisywanych obiektów i dziejach władających nimi osób, z reguły skoligaconych z podobnymi rodami francuskimi, włoskimi, hiszpańskimi, niderlandzkimi, a nawet polskimi. Wątków polskich w opracowaniu znaleźć można znacznie więcej, zwłaszcza w odniesieniu do ziem należących w przeszłości do biskupstwa nyskiego. To jeden z walorów publikacji.

     Sporo uwagi poświęca autor architekturze opisywanych budowli, często będących dziełem wybitnych architektów i budowniczych włoskich, austriackich czy niemieckich, działających także na ziemiach śląskich. Dotyczy to w równej mierze malarzy, rzeźbiarzy i innych artystów, których dzieła podziwiać można nie tylko w muzeach, ale także w obiektach świeckich i sakralnych, w ostatnich latach z pietyzmem restaurowanych.

     Ocenę atrakcyjności obiektów ułatwiają starannie dobrane i wykonane ilustracje, prezentujące ich dawny i aktualny stan.

     Dzięki zamieszczonym przez Autora informacjom o sposobie i warunkach zwiedzania opisanych rezydencji, książka Romualda M. Łuczyńskiego staje się znakomitym przewodnikiem dla coraz liczniejszego grona polskich turystów odwiedzających ten region Sudetów.

[Janusz Czerwiński - Wstęp do książki] 

Zobacz także:
Książka w Sudeckiej Księgarni Wysyłkowej 
Pierwsza część książki (Sudety Zachodnie i Środkowe)