Ciekawe miejsca: Strzegom i jego wzgórza

 

---

     Usytuowany na Przedgórzu Sudeckim Strzegom słynie głównie z monumentalnej bazyliki pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła. Prawdziwym skarbem stał się też ceniony w Europie tutejszy granit. Miasto jednak leży u stóp nie granitowego, lecz bazaltowego wzniesienia. Górę Krzyżową i towarzyszące jej Górę św. Jerzego i Szeroką (dziś ściętą prawie w całości przez dawny kamieniołom) uwieczniano już na najstarszych widokach miasta. Góra Krzyżowa to najwyższy punkt Wzgórz Strzegomskich. Na jej szczycie w połowie XIX w. ustawiono żeliwny krzyż, upamiętniający bitwę pod Dobromierzem – kulminacyjne starcie drugiej wojny śląskiej. Z wierzchołka roztacza się szeroka panorama Sudetów, widać też rozległe pola w okolicy Roztoki, na których rozegrała się wspomniana bitwa.

     Z bazaltowymi wzgórzami Strzegomia wiąże się też historia Jana Montanusa, miejscowego lekarza i nadwornego medyka Rudolfa II Habsburga. W 1568 r. wydał dzieło, w którym opisał lecznicze właściwości pewnej glinki, odkrytej przez niego w szczelinach tutejszych skał.  Glinka, formowana w postaci pastylek, przeszła do historii jako ziemia pieczętna ze Strzegomia, rozsławiając miasto w całej Europie. Dziś glinkę – produkt wietrzenia bazaltów – zobaczymy w starym kamieniołomie, założonym na Górze Szerokiej.

     U podnóża Góry Krzyżowej znajduje się jeszcze jedno wyrobisko, jakże ważne dla Strzegomia – kamieniołom granitu „Barcz”. Jego historia sięga 1826 r. Data ta wyznacza początek wielkoskalowego wydobycia granitu w tym rejonie. To dzięki przemysłowi skalnemu Strzegom szczyci się dziś tytułem „Granitowego serca Polski”. Obok kamieniołomu „Barcz” znajdziemy malowniczo usytuowane ruiny wiatraka z XVIII w. Wkrótce budowla dostanie drugie życie – ma stać się wieżą widokową i kolejną ważną atrakcją turystyczną Strzegomia.

Tomasz Pawlik