Muzeum Pana Józefa

     Powojenne dzieje ząbkowickiego Muzeum Regionalnego są bardzo skomplikowane. Ówczesną sytuację muzeum określa w piśmie z grudnia 1945 r. Kierownik Referatu Kultury i Sztuki miejscowego starostwa, który stwierdza, że zbiory muzeum „uległy zupełnemu zniszczeniu w czasie działań wojennych, tak że muzeum nie nadaje się do otwarcia i jest zamknięte”. 

    Według ww. zbiory numizmatyczne zostały zniszczone w 70 proc., zachowały się min. elementy zbroi, pistolety, karabiny, obraz z przedstawieniem „Głowy Chrystusa”, biblioteka składająca się około 80 tomów. W nocy z 29 na 30 grudnia 1945 r. nieznani sprawcy dokonali włamania do muzeum. Uszkodzili część eksponatów oraz okradli mieszkanie dozorcy zamkowego. W tym czasie podjęto decyzję o przeniesieniu zbiorów do sutereny w ratuszu. Jednak po przeniesieniu części eksponatów burmistrz oświadczył, że suterena będzie potrzebna władzom miasta, w związku z czym prace wstrzymano. 

     W wyniku wspomnianych działań mniejsze przedmioty znajdowały się w ratuszu, większe zaś pozostawały nadal w zamku. Z czasem skrzynie z zapakowanymi zbiorami były sukcesywnie przewożone do Wrocławia, gdzie trafiały do zbiorów Muzeum Narodowego, Etnograficznego czy Archidiecezjalnego. Smutne jest jednak to, że wiele z nich znajduje się dziś w  muzealnych magazynach. Natomiast miastu nie przyjdzie na myśl, aby swoje dziedzictwo odzyskać.

Pasja Pana Józefa

     Niezwykle ważną postacią w dziejach ząbkowickiego muzealnictwa był Józef Glabiszewski. Podjął on działania w kierunku ratowania ząbkowickich zabytków i pielęgnowania  świadomości regionalnej. W latach 1964-1965 r. przeprowadzono prace remontowo-zabezpieczające symbolu miasta - Krzywej Wieży. Tam też, w jednym z pomieszczeń stworzono pierwszą ekspozycję obrazującą historię miasta. Już wtedy zbiory regionalne Józefa Glabiszewskiego były imponujące.

     Mniej więcej w tym samym czasie Józef Glabiszewski rozpoczął starania o uratowanie zabytkowego dworu przy ulicy Krzywej 1, noszącego potocznie nazwę Dworu Rycerza Kauffunga, nawiązującą do jednego z jego dawnych właścicieli. Po przeprowadzonym remoncie otwarto w nim 8 maja 1972 r. Izbę Pamiątek Regionalnych. W uroczystym otwarciu wzięła udział liczna delegacja władz partyjnych i administracyjnych. W pierwszych latach zbiory eksponowane były tylko na parterze. W okresie późniejszym zbiory zajmowały już 18 pomieszczeń. 

     Dbano także o urozmaicanie ekspozycji o wystawy czasowe. Wśród nich możemy wymienić np. otwartą w dniu 17 kwietnia 1969 r. wystawę tarcz herbowych wykonanych przez uczniów szkół średnich. W latach 70. XX zwiedzający mieli okazję podziwiać wystawę pt. „Sztuka wojenna pierwszych Piastów” oraz ekspozycję „Nasi na frontach świata” z bardzo bogatą kolekcją pamiątek miejscowych kombatantów.

     8 maja 1982 r. obchodzono 10-lecie powstania Izby Pamiątek. Z tej okazji do jej kustosza napłynęło wiele gratulacji i podziękowań. Wyrazy uznania przedstawił ówczesny Wojewódzki Konserwator Zabytków w Wałbrzychu oraz Prezes Zarządu Wojewódzkiego PTTK. Niestety już kilka lat później, 4 lutego 1986 r. Józef Glabiszewski zmarł i został pochowany na miejscowym cmentarzu. W 2012 r. Izba Pamiątek Regionalnych obchodziła 40-lecie swojego istnienia.

[Kamil Pawłowski - Gazeta Ząbkowicka]
Fot. ze zbiorów autora